خانواده درمانی

دستیابی به جامعه سالم در گرو خانواده سالم و دستیابی به خانواده سالم در گرو افرادي است که از سلامت روانی مطلوبی برخوردار باشند. ورود به نظام خانواده برعکس سایر نظام هاي اجتماعی از طریق تولد، به فرزندي گرفتن و ازدواج ممکن است و تنها مرگ، عضویت در نظام خانواده را از بین می برد. هر یک از اعضاي خانواده وظایفی دارند و شکست در انجام وظایف منجر به ایجاد مشکلات نارضایتی می شود. 

بنابراین توجه به خانواده و تلاش در جهت رفع مشکلات این نظام می تواند نوید بخش جامعه اي سالم باشد. در این نظام زنان بیش از سایر اعضا در معرض آسیب هستند که یکی از آسیب هاي اساسی این نظام به ویژه در آغاز ازدواج، عدم رضایت زناشویی است. نارضایتی زناشویی و طلاق را بعد از مرگ ناگهانی در خانواده، از مهمترین عوامل تنیدگی و فشارزا می دانند.

 مشکلات زناشویی در همه ازدواج ها حداقل در زمان هایی پس از ازدواج وجود دارد. در این زمان ها فشارهاي عاطفی و عوارض جسمانی و روانی بسیاري بر زنان و مردان وارد می شود که با مداخلات به موقع تا حد زیادي می توان آنها را کاهش داد. بنابراین توجه به خانواده و تلاش در جهت رفع مشکلات این نظام می تواند نوید بخش جامعه اي متعالی باشد.

رضایت زناشویی

رضایت زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس ناشی از رضایت و خوشبختی از یکدیگر داشته باشند. به عبارت دیگر زوجین سازگار زن و شوهرهایی هستند که از روابطشان با یکدیگر راضی اند و در زمینه مسائل گوناگون زندگی مثل گذراندن اوقات فراغت، سرمایه گذاري، چگونگی ادامه زندگی، ایده ها و تصمیم براي آینده و غیره تا حد زیادي با هم اتفاق نظر دارند

 

خانواده يك نظام اجتماعي و طبيعي است که ويژگي‌هاي خاص خود را دارد و درمقايسه با ساير نظام‌ها مرزهاي مشخص و رسوخ ناپذيري دارد. اعضاي خانواده در مقايسه با ساير نظام‌ها تعويض‌ناپذير هستند .

خانواده درماني معرف نوعي تغيير الگو است كه براي تفسير داده‌ها از روش‌هاي جديدي استفاده مي‌كند و خانواده را موضوع مورد بررسي خويش قرار مي‌دهد. متخصصان این حوزه، خانواده درماني را يك انقلاب معرفت شناختي در حوزه علوم رفتاري به شمار آورده‌اند.

ويژگي‌هاي خانواده درماني :

  1. ديدگاه درون رواني 
  2. ديدگاه بين فردي

ديدگاه درون رواني: بر روي حل تعارضات شخصي و درون رواني شخصي معطوف مي‌گردد. 

ديدگاه بين فردي: بر روي الگوهاي تبادلي كه در حال حاضر ميان كل اعضاي خانواده برقرار است  متمركز مي‌گردد.

برخی از دیدگاه‌ها در خانواده‌درمانی:

دیدگاه سیستمی:

هيچ نظامي را نمي‌توان با شكستن اعضأ سیستم در حد متناسب درك و يا كاملا تبيين نمود و هم‌چنين هيچ يك
از عناصر موجود در آن نظام را نمي‌توان به صورت مستقل درك كرد. خانواده داراي خرده نظام‌هايي است كه مهمترين آن‌ها خرده نظام‌هاي همسران، والدين، هم‌شيرها هستند. خورده نظام‌ها داراي مرزبندي‌هايي هستند كه از لحاظ ميزان گشودگي خود با ساير خانواده‌ها فرق دارند. 

حوزه مشاوره زناشويي و راهنمايي كودك بر اين مفهوم تاكيد دارد كه اختلالات رواني به همان ميزان كه نتيجه
تعارضات درون فردي هستند نتيجه تعارضات ميان فردي نيز مي توانند باشند.

دیدگاه روانپویشی:

ديدگاه روانپويشي كه منبعث از الگوي روانكاوي فرويد است تعامل نيروهاي متضاد درون انسان را مبناي انگيزه‌ها، تعارضات وسرچشمه ناراحتي واضطراب آدمي مي‌داند. رويكردهاي مختلف روانپويشي در پي مداخله در دو سطح از پديده هاي رواني هستند که شامل سطوح زیر می‌باشند : 

سطح اول: انگيزه‌ها، تخيلات، تعارضات ناهوشيار 

سطح دوم: دنياي پيچيده تعاملات

برخی از متخصصان این حوزه عقيده دارند كه مشكلات ارتباطي زوجين با كمبودهاي دوران كودكي ارتباط دارد كه هريك از زوجين اين كمبودها را فرافكني مي‌كند، زوجين سعي مي‌كنند موقعييتي را در رابطه زناشويي خود ايجاد كنند كه طرف مقابل كمبود دوران كودكي او را جبران كند. زوجيني كه در اثر اين ارتباط با همسر خود ناكام مي‌مانند ممکن است كه فرافكني مورد نظر را به سوي فرزند منتقل كند.

تجربه ‌نگر:

خانواده درماني تجربه ‌نگر انسان‌گرا ماحصل فنون پديدار شناختي است كه برحق انتخاب،  اراده آزاد و مخصوصا قابليت آدمي در عليت شخصي و خودشكوفايي تاكيد مي‌ورزد . درمانگرهاي تجربه‌نگر به جاي پرده‌برداري ازگذشته با زمان حال سروكار دارند و از ارايه بينش يا تفسير حمايت مي‌كنند.

مباحثی همچون تفکیک خویشتن، مثلث سازی مباحثی است که در این حوزه مطرح هستند.

-تفکیک خويشتن: ميزاني كه يك عضو خانواده مي‌تواند كاركرد عقلاني خود را از كاركرد هيجاني متمايز
ساخته و لذا از امتزاج با هيجانات غالب در خانواده اجتناب كند.
-مثلث سازي: در شرايط فشار رواني يعني زماني كه هريك از طرفين مي‌كوشد براي كاهش اين تنش رو به فزوني در روابط خويش يك مثلث خلق كند نظام دو نفره تبديل به يك نظام سه نفره مي‌شود.

ساخت‌ نگرها:

ساخت نگرها توجه خاصي به الگوهاي تبادلي خانواده دارند چون اين الگوها اطلاعات زیادی در مورد ميزان نفوذ پذيري، تباني خانواده و ساختار خانواده مي‌دهند.

به نظر متخصصان اين نظريه نشانه‌هاي فردي بيانگر بدكاري نظام خانواده است و در صورتي تداوم مي‌يابد كه نظام خانواده آن‌ها را حفظ كند.  

درمانی- شناختی:

خانواده درماني رفتاري- شناختي آخرين مولد حوزه خانواده درماني است.

رويكرد رفتاري بر اصول جا افتاده يادگيري آدمي مبتني است. 

رويكرد شناختي بر روي اصلاح شناخت‌هاي معيوب تاكيد مي‌كند.

 در حال حاضر اين رويكرد تاثير زيادي برروي چهار حوزه  زیر تأکید می‌کند: 

  1. درمان زناشويي رفتاري
  2. آموزش رفتاري به والدين
  3. خانواده درماني كاركردي 
  4. درمان جمعي بدكاري‌هاي جنسي 

براي دريافت مشاوره و كمك تخصصي در هر يك از اين چهار حوزه مي توانيد به كلينيك روانشناسي جان زیبا مراجعه بفرماييد.



خانواده درمانی ساختاري بر پایه تجربیات و پژوهش هاي سالوادور مینوچین و همکاران شکل گرفته است. ایده اصلی خانواده درمانی ساختاري این است که نشانه مرضی فرد هنگامی که در بافت الگوهاي تعاملی خانواده ارزیابی شود، بهتر قابل درك و  شناخت است . یکی از فنون ویژه و منحصر به فرد خانواده درمانی ساختاري به اجرا در آوردن الگوهاي تعامل خانواده در جلسه درمان است. همچنین هدف اصلی آن تسهیل حل مشکلات موجود و رشد سالم خانواده با تمرکز بر ارتباط بین فردي و اعضاي مهم خانواده و شبکه اجتماعی می باشد . علاوه بر آن مفروضه اصلی خانواده درمانی ساختاري این است که هر خانواده داراي یک ساخت است و این ساخت تنها زمانی که خانواده در حال عمل است، آشکار می شود. به عبارت دیگر ساختار مجموعه اي نامرئی و پنهان از نقش هاست که اعضاي خانواده از  آن طریق با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. خانواده درمانی ساختاري بارها مورد تجدید نظر قرار گرفته است. آخرین تجدید نظر اساسی نشان می دهد که در سه مورد تغییرات عمده اي در نظر و عمل پیدا شده است. نخست در جمع آوري و تنظیم اطلاعات مورد نیاز براي تصمیم گیري در زمینه هدف گزینی، طراحی و اجراي درمان رشد معناداري یافته است. دوم وضعیت ارتباطی کودك خانواده درمانگر در جهت همکاري و مشارکت بیشتر تغییر جهت داده است. 

سوم اینکه به هیجانات و رشد عاطفی در خانواده توجه روزافزونی شده است. همچنین توجه ویژه اي به سبک هاي خانواده در تنظیم یا ابراز حالات عاطفی قوي بین اعضاي خانواده و تجارب درونی و ذهنی اعضاي خانواده و دلبستگی به یکدیگر اختصاص یافته است.

درمان خانواده با مشاوره

اگر یکی از اعضای خانواده دارای مشكلا رفتاری ـ ‌روانی باشد، می‌توان ردپای آن را در روابط خانوادگی جست‌وجو کرد. در بسیاری از موارد مشكلات رفتاری عضو خانواده مانند کودک یا نوجوان مستقیما از روابط غلط خانوادگی سرچشمه می‌گیردکه بهره گیری از روشهای مورد نظر می تواند راهگشای مشکلات خانواده گردد. خانواده‌درمانی به عنوان شاخه جدیدی از علم روان‌شناسی، در نیمه دوم قرن بیستم پدید آمد. خانواده درمانی مداخله‌ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده متمرکز است و در آن تلاش می‌شود کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک ‌تک اعضای خانواده بهبود یابد. بالین گری که به خانواده درمانی می‌پردازد می‌کوشد الگوهای بین نسلی غیرقابل انعطافی را که سبب ناراحتی در درون افراد یا در روابط بین فردی می‌شود، درهم بشکند.

 در خانواده‌ درمانی می‌توان دغدغه‌های هر یک از اعضای خانواده را مطرح نمود. اما این روش درمانی بیشتر بر روی کودکان موثر است. زیرا واقعیت روزمره کودکان مستقیما تحت تاثیر بافت خانواده قرار دارد. خانواده‌درمانی، نوعی گروه‌درمانی است که در آن، واحد درمانی، هسته خانوادگی است و در جلسات درمانی یک یا چند درمان‌گر با تمام اعضا خانواده(یا بخشی از آن‌ها) سر و کار دارد و هدف از آن حل و فصل یا تخفیف تعارضات بیماری‌زا و اضطراب در درون واحد خانواده است.  چنانچه دچار تعارضاتي در خانواده هستید، می توانید به كلينيك روانشناسي جان زیبا مراجعه کنید.

نظرات (11)

  1. سمیرا دامغانیان
    1401-01-22

    بهترین دیدگاه از نظر من دیگاه سیستمی هست ب نظر من ،چون تمام زیر مجموعه های خانواده را مورد بررسی قرار میدهد

  2. مریم اسماعیلی نسب
    1400-10-13

    با سلام خانواده درمانی، نوعی از مشاوره روانشناسی (روان‌ درمانی) است که می‌تواند به اعضای خانواده در بهبود ارتباط و رفع درگیری‌ها و تنش‌ها کمک کند. این روش، اغلب درمانی کوتاه مدت است. در جلسات مشاوره، ممکن است تمام اعضای خانواده، یا تنها برخی از اعضا، که توانایی شرکت در این جلسات را دارند، شرکت کنند. برنامه درمانی، براساس شرایط و وضعیت خاص هر خانواده متفاوت خواهد بود. این جلسات، به یادگیری مهارت‌هایی می‌پردازد که به تعمیق روابط بین اعضای خانواده و گذر از زمان‌های پرتنش و سخت کمک می‌کند. تأثیر این مهارت‌ها و جلسات تا مدت‌ها پس از پایان جلسات مشاوره نیز ادامه خواهد داشت.

  3. زهرانوروزی
    1400-10-05

    قطعا داشتن خانواده سالم راهی برای ساختن جامعه سالم است.خانواده اولین هسته اجتماعی هست که فرزندان دران رشد و نمو پیدا میکنند و خودرابرای ورود به یک اجتماع بزرگتر یعنی جامعه آماده میکنند.قطعا تجربیات تعاملات ارتباطات واصولی که در خانواده حکمفرماست فرزندان روبرای ورود به جامعه حمایت می‌کنه.خانواده نقش پشتیبان و حامی روداره .پس سلامت خانواده موجبات سلامت اجتماع روفراهم می‌کنه.

  4. محدثه قاضی
    1400-09-04

    سلام با تشکر از مطالب مفید و کاربردی شما
    به نظر من رکن اصلی یک خانواده که والدین می باشند باید در صورتی که از لحاظ عاطفی،رفتاری و…دچار اختلال و مشکل هستند حتما درمان بشوند در غیر این صورت فرزندانی ک در آن خانواده پرورش می یابند دچار مشکل خواهند شد همانطور ک والدین هم پرورش یافته خانواده ای بودند ک احتمالا مشکلات زیادی در این زمینه داشته اند واگر مورد درمان قرار نگیرند یا از مشاوره کمک نگیرند این چرخه دوباره تکرار میشود و باعث می شود فرزندان هم نتوانند خانواده های شاد و موفق داشته باشند واز زندگی احساس رضایت نخواهند داشت.

  5. مریم عبدالهی
    1400-08-02

    بنابراین خانواده درمانی می تواند به رابطه فرد با همسر وفرزندان وسایر اعضای خانواده کمک کند تا اینکه بتوانند همدیگر را بهتردرک کنند ومهارت کنار آمدن با یکدیگر را یاد بگیرند .مثلا اگر یکی از اعضا خانواده دچار اعتیادشده باشد نه تنها به خودش آسیب میزند بلکه باید به بهداشت روانی خانوادش توجه بشود.

  6. فاطمه سعیدیان
    1400-08-02

    بنابراین خانواده یکی از عوامل موثر در بروز رفتار و تکوین شخصیت افراد است. درواقع ارتباط اعضای خانواده باید به گونه ای باشد که علاوه بر تامین نیازهای اساسی جسمانی و روانی فرزندان، زمینه های جامعه پذیر ساختن فرزندان خود را نیز به نحو احسن فراهم سازد تا جامعه از مسائلی همچون بزهکاری نوجوانان تهی باشد.

  7. سارا خسروی
    1400-08-02

    خانواده درمانی بنطرم علاوه بر تاثیر خیلی ویژه ای ک بر اعضای خانواده داره چیزی ک مشخصه رو جامعه خیلی تاثیر میذاره چون ک افراد در خانواده هست ک رشد پیدا میکنن و شخصیتشون شکل میگیره..سوالی ک دارم اگر همه اعضای خانواده مایل ب خانواده درمانی و مشاوره نباشن یه نفر میتونه این وظیفه رو ب عهده بگیره و تلاش یک نفر ب نتیجه میرسه؟؟؟

  8. ساناز رجبی
    1400-08-02

    سلام
    به نظر من خانواده درمانی وقتی که کودکان یا نوجوانان دارای مشکلات روانی باشند معمولا به عنوان روش درمانی انتخاب می شود. همچنين خانواده درمانی زمانی که یک عضو خانواده بزرگسال دارای مشکلات روانی قابل توجهی باشد و این مشکلات بر سایر اعضای خانواده تاثير گذاشته باشد انتخاب می شود. به عنوان مثال وقتی که والدین دارای افسردگی مزمن یا مشکلات ناشی از سوء مصرف مواد باشند از خانواده درمانی برای مقابله با تأثيرات در روابط خانوادگی بهره مند شوند و از تنش های فردی جلوگیری شود .

  9. هانیه سعیدی
    1400-08-01

    به نظر من خانواده درمانی یک درمان کلی بعد از تشکیل خانواده است، اصول ومعیار های یک زندگی شاد مبنی بر رفتار ها و شخصیت های فردی افراد است ک گاها یا شاید اکثرا از کودکی نشعت میگیرد،چه خوب میشد اگر همگی قبل از تشکیل یک خانواده لا اقل برای ارامش فردی و زندگی خود، به رفتار هایی که بعدا در زندگی زناشویی باعث خوردگی روح و جسم میشد برای درمان آن تلاش لازمه را میکردیم.

  10. رهاآسمانی
    1400-04-23

    2تا بچه دارم از موقعی ک زن گرفتن دیگه اثلا ب مت زنگ نمیزنن احساس میکنم فراموشم کردن باید چیکار کنم؟ لطفا راهنمایی کنین
    معرفی سایت:مبینا قوشه

  11. رهاآسمانی
    1400-04-23

    2تا بچه دارم از موقعی ک زن گرفتن دیگه اثلا ب مت زنگ نمیزنن احساس میکنم فراموشم کردن باید چیکار کنم؟ لطفا راهنمایی کنین

پیام بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به سایت

اگر می خواهید در وبسایت عضو شوید لطفاً از اینجا عضو شوید.

عضویت در سایت

[wc_reg_form_bbloomer]

در صورتی که قبلاً عضو شدید از اینجا وارد شوید.