خانواده درمانی

دستیابی به جامعه سالم در گرو خانواده سالم و دستیابی به خانواده سالم در گرو افرادی است که از سلامت روانی مطلوبی برخوردار باشند. ورود به نظام خانواده برعکس سایر نظام های اجتماعی از طریق تولد، به فرزندی گرفتن و ازدواج ممکن است و تنها مرگ، عضویت در نظام خانواده را از بین می برد. هر یک از اعضای خانواده وظایفی دارند و شکست در انجام وظایف منجر به ایجاد مشکلات نارضایتی می شود. 

بنابراین توجه به خانواده و تلاش در جهت رفع مشکلات این نظام می تواند نوید بخش جامعه ای سالم باشد. در این نظام زنان بیش از سایر اعضا در معرض آسیب هستند که یکی از آسیب های اساسی این نظام به ویژه در آغاز ازدواج، عدم رضایت زناشویی است. نارضایتی زناشویی و طلاق را بعد از مرگ ناگهانی در خانواده، از مهمترین عوامل تنیدگی و فشارزا می دانند.

 مشکلات زناشویی در همه ازدواج ها حداقل در زمان هایی پس از ازدواج وجود دارد. در این زمان ها فشارهای عاطفی و عوارض جسمانی و روانی بسیاری بر زنان و مردان وارد می شود که با مداخلات به موقع تا حد زیادی می توان آنها را کاهش داد. بنابراین توجه به خانواده و تلاش در جهت رفع مشکلات این نظام می تواند نوید بخش جامعه ای متعالی باشد.

رضایت زناشویی

رضایت زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس ناشی از رضایت و خوشبختی از یکدیگر داشته باشند. به عبارت دیگر زوجین سازگار زن و شوهرهایی هستند که از روابطشان با یکدیگر راضی اند و در زمینه مسائل گوناگون زندگی مثل گذراندن اوقات فراغت، سرمایه گذاری، چگونگی ادامه زندگی، ایده ها و تصمیم برای آینده و غیره تا حد زیادی با هم اتفاق نظر دارند

 

خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی است که ویژگی‌های خاص خود را دارد و درمقایسه با سایر نظام‌ها مرزهای مشخص و رسوخ ناپذیری دارد. اعضای خانواده در مقایسه با سایر نظام‌ها تعویض‌ناپذیر هستند .

خانواده درمانی معرف نوعی تغییر الگو است که برای تفسیر داده‌ها از روش‌های جدیدی استفاده می‌کند و خانواده را موضوع مورد بررسی خویش قرار می‌دهد. متخصصان این حوزه، خانواده درمانی را یک انقلاب معرفت شناختی در حوزه علوم رفتاری به شمار آورده‌اند.

ویژگی‌های خانواده درمانی :

  1. دیدگاه درون روانی 
  2. دیدگاه بین فردی

دیدگاه درون روانی: بر روی حل تعارضات شخصی و درون روانی شخصی معطوف می‌گردد. 

دیدگاه بین فردی: بر روی الگوهای تبادلی که در حال حاضر میان کل اعضای خانواده برقرار است  متمرکز می‌گردد.

برخی از دیدگاه‌ها در خانواده‌درمانی:

دیدگاه سیستمی:

هیچ نظامی را نمی‌توان با شکستن اعضأ سیستم در حد متناسب درک و یا کاملا تبیین نمود و هم‌چنین هیچ یک
از عناصر موجود در آن نظام را نمی‌توان به صورت مستقل درک کرد. خانواده دارای خرده نظام‌هایی است که مهمترین آن‌ها خرده نظام‌های همسران، والدین، هم‌شیرها هستند. خورده نظام‌ها دارای مرزبندی‌هایی هستند که از لحاظ میزان گشودگی خود با سایر خانواده‌ها فرق دارند. 

حوزه مشاوره زناشویی و راهنمایی کودک بر این مفهوم تاکید دارد که اختلالات روانی به همان میزان که نتیجه
تعارضات درون فردی هستند نتیجه تعارضات میان فردی نیز می توانند باشند.

دیدگاه روانپویشی:

دیدگاه روانپویشی که منبعث از الگوی روانکاوی فروید است تعامل نیروهای متضاد درون انسان را مبنای انگیزه‌ها، تعارضات وسرچشمه ناراحتی واضطراب آدمی می‌داند. رویکردهای مختلف روانپویشی در پی مداخله در دو سطح از پدیده های روانی هستند که شامل سطوح زیر می‌باشند : 

سطح اول: انگیزه‌ها، تخیلات، تعارضات ناهوشیار 

سطح دوم: دنیای پیچیده تعاملات

برخی از متخصصان این حوزه عقیده دارند که مشکلات ارتباطی زوجین با کمبودهای دوران کودکی ارتباط دارد که هریک از زوجین این کمبودها را فرافکنی می‌کند، زوجین سعی می‌کنند موقعییتی را در رابطه زناشویی خود ایجاد کنند که طرف مقابل کمبود دوران کودکی او را جبران کند. زوجینی که در اثر این ارتباط با همسر خود ناکام می‌مانند ممکن است که فرافکنی مورد نظر را به سوی فرزند منتقل کند.

تجربه ‌نگر:

خانواده درمانی تجربه ‌نگر انسان‌گرا ماحصل فنون پدیدار شناختی است که برحق انتخاب،  اراده آزاد و مخصوصا قابلیت آدمی در علیت شخصی و خودشکوفایی تاکید می‌ورزد . درمانگرهای تجربه‌نگر به جای پرده‌برداری ازگذشته با زمان حال سروکار دارند و از ارایه بینش یا تفسیر حمایت می‌کنند.

مباحثی همچون تفکیک خویشتن، مثلث سازی مباحثی است که در این حوزه مطرح هستند.

-تفکیک خویشتن: میزانی که یک عضو خانواده می‌تواند کارکرد عقلانی خود را از کارکرد هیجانی متمایز
ساخته و لذا از امتزاج با هیجانات غالب در خانواده اجتناب کند.
-مثلث سازی: در شرایط فشار روانی یعنی زمانی که هریک از طرفین می‌کوشد برای کاهش این تنش رو به فزونی در روابط خویش یک مثلث خلق کند نظام دو نفره تبدیل به یک نظام سه نفره می‌شود.

ساخت‌ نگرها:

ساخت نگرها توجه خاصی به الگوهای تبادلی خانواده دارند چون این الگوها اطلاعات زیادی در مورد میزان نفوذ پذیری، تبانی خانواده و ساختار خانواده می‌دهند.

به نظر متخصصان این نظریه نشانه‌های فردی بیانگر بدکاری نظام خانواده است و در صورتی تداوم می‌یابد که نظام خانواده آن‌ها را حفظ کند.  

درمانی- شناختی:

خانواده درمانی رفتاری- شناختی آخرین مولد حوزه خانواده درمانی است.

رویکرد رفتاری بر اصول جا افتاده یادگیری آدمی مبتنی است. 

رویکرد شناختی بر روی اصلاح شناخت‌های معیوب تاکید می‌کند.

 در حال حاضر این رویکرد تاثیر زیادی برروی چهار حوزه  زیر تأکید می‌کند: 

  1. درمان زناشویی رفتاری
  2. آموزش رفتاری به والدین
  3. خانواده درمانی کارکردی 
  4. درمان جمعی بدکاری‌های جنسی 

برای دریافت مشاوره و کمک تخصصی در هر یک از این چهار حوزه می توانید به کلینیک روانشناسی جان زیبا مراجعه بفرمایید.



خانواده درمانی ساختاری بر پایه تجربیات و پژوهش های سالوادور مینوچین و همکاران شکل گرفته است. ایده اصلی خانواده درمانی ساختاری این است که نشانه مرضی فرد هنگامی که در بافت الگوهای تعاملی خانواده ارزیابی شود، بهتر قابل درک و  شناخت است . یکی از فنون ویژه و منحصر به فرد خانواده درمانی ساختاری به اجرا در آوردن الگوهای تعامل خانواده در جلسه درمان است. همچنین هدف اصلی آن تسهیل حل مشکلات موجود و رشد سالم خانواده با تمرکز بر ارتباط بین فردی و اعضای مهم خانواده و شبکه اجتماعی می باشد . علاوه بر آن مفروضه اصلی خانواده درمانی ساختاری این است که هر خانواده دارای یک ساخت است و این ساخت تنها زمانی که خانواده در حال عمل است، آشکار می شود. به عبارت دیگر ساختار مجموعه ای نامرئی و پنهان از نقش هاست که اعضای خانواده از  آن طریق با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. خانواده درمانی ساختاری بارها مورد تجدید نظر قرار گرفته است. آخرین تجدید نظر اساسی نشان می دهد که در سه مورد تغییرات عمده ای در نظر و عمل پیدا شده است. نخست در جمع آوری و تنظیم اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری در زمینه هدف گزینی، طراحی و اجرای درمان رشد معناداری یافته است. دوم وضعیت ارتباطی کودک خانواده درمانگر در جهت همکاری و مشارکت بیشتر تغییر جهت داده است. 

سوم اینکه به هیجانات و رشد عاطفی در خانواده توجه روزافزونی شده است. همچنین توجه ویژه ای به سبک های خانواده در تنظیم یا ابراز حالات عاطفی قوی بین اعضای خانواده و تجارب درونی و ذهنی اعضای خانواده و دلبستگی به یکدیگر اختصاص یافته است.

درمان خانواده با مشاوره

اگر یکی از اعضای خانواده دارای مشکلا رفتاری ـ ‌روانی باشد، می‌توان ردپای آن را در روابط خانوادگی جست‌وجو کرد. در بسیاری از موارد مشکلات رفتاری عضو خانواده مانند کودک یا نوجوان مستقیما از روابط غلط خانوادگی سرچشمه می‌گیردکه بهره گیری از روشهای مورد نظر می تواند راهگشای مشکلات خانواده گردد. خانواده‌درمانی به عنوان شاخه جدیدی از علم روان‌شناسی، در نیمه دوم قرن بیستم پدید آمد. خانواده درمانی مداخله‌ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده متمرکز است و در آن تلاش می‌شود کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک ‌تک اعضای خانواده بهبود یابد. بالین گری که به خانواده درمانی می‌پردازد می‌کوشد الگوهای بین نسلی غیرقابل انعطافی را که سبب ناراحتی در درون افراد یا در روابط بین فردی می‌شود، درهم بشکند.

 در خانواده‌ درمانی می‌توان دغدغه‌های هر یک از اعضای خانواده را مطرح نمود. اما این روش درمانی بیشتر بر روی کودکان موثر است. زیرا واقعیت روزمره کودکان مستقیما تحت تاثیر بافت خانواده قرار دارد. خانواده‌درمانی، نوعی گروه‌درمانی است که در آن، واحد درمانی، هسته خانوادگی است و در جلسات درمانی یک یا چند درمان‌گر با تمام اعضا خانواده(یا بخشی از آن‌ها) سر و کار دارد و هدف از آن حل و فصل یا تخفیف تعارضات بیماری‌زا و اضطراب در درون واحد خانواده است.  چنانچه دچار تعارضاتی در خانواده هستید، می توانید به کلینیک روانشناسی جان زیبا مراجعه کنید.

نظرات (۱۱)

  1. سمیرا دامغانیان
    ۱۴۰۱-۰۱-۲۲

    بهترین دیدگاه از نظر من دیگاه سیستمی هست ب نظر من ،چون تمام زیر مجموعه های خانواده را مورد بررسی قرار میدهد

  2. مریم اسماعیلی نسب
    ۱۴۰۰-۱۰-۱۳

    با سلام خانواده درمانی، نوعی از مشاوره روانشناسی (روان‌ درمانی) است که می‌تواند به اعضای خانواده در بهبود ارتباط و رفع درگیری‌ها و تنش‌ها کمک کند. این روش، اغلب درمانی کوتاه مدت است. در جلسات مشاوره، ممکن است تمام اعضای خانواده، یا تنها برخی از اعضا، که توانایی شرکت در این جلسات را دارند، شرکت کنند. برنامه درمانی، براساس شرایط و وضعیت خاص هر خانواده متفاوت خواهد بود. این جلسات، به یادگیری مهارت‌هایی می‌پردازد که به تعمیق روابط بین اعضای خانواده و گذر از زمان‌های پرتنش و سخت کمک می‌کند. تأثیر این مهارت‌ها و جلسات تا مدت‌ها پس از پایان جلسات مشاوره نیز ادامه خواهد داشت.

  3. زهرانوروزی
    ۱۴۰۰-۱۰-۰۴

    قطعا داشتن خانواده سالم راهی برای ساختن جامعه سالم است.خانواده اولین هسته اجتماعی هست که فرزندان دران رشد و نمو پیدا میکنند و خودرابرای ورود به یک اجتماع بزرگتر یعنی جامعه آماده میکنند.قطعا تجربیات تعاملات ارتباطات واصولی که در خانواده حکمفرماست فرزندان روبرای ورود به جامعه حمایت می‌کنه.خانواده نقش پشتیبان و حامی روداره .پس سلامت خانواده موجبات سلامت اجتماع روفراهم می‌کنه.

  4. محدثه قاضی
    ۱۴۰۰-۰۹-۰۴

    سلام با تشکر از مطالب مفید و کاربردی شما
    به نظر من رکن اصلی یک خانواده که والدین می باشند باید در صورتی که از لحاظ عاطفی،رفتاری و…دچار اختلال و مشکل هستند حتما درمان بشوند در غیر این صورت فرزندانی ک در آن خانواده پرورش می یابند دچار مشکل خواهند شد همانطور ک والدین هم پرورش یافته خانواده ای بودند ک احتمالا مشکلات زیادی در این زمینه داشته اند واگر مورد درمان قرار نگیرند یا از مشاوره کمک نگیرند این چرخه دوباره تکرار میشود و باعث می شود فرزندان هم نتوانند خانواده های شاد و موفق داشته باشند واز زندگی احساس رضایت نخواهند داشت.

  5. مریم عبدالهی
    ۱۴۰۰-۰۸-۰۲

    بنابراین خانواده درمانی می تواند به رابطه فرد با همسر وفرزندان وسایر اعضای خانواده کمک کند تا اینکه بتوانند همدیگر را بهتردرک کنند ومهارت کنار آمدن با یکدیگر را یاد بگیرند .مثلا اگر یکی از اعضا خانواده دچار اعتیادشده باشد نه تنها به خودش آسیب میزند بلکه باید به بهداشت روانی خانوادش توجه بشود.

  6. فاطمه سعیدیان
    ۱۴۰۰-۰۸-۰۲

    بنابراین خانواده یکی از عوامل موثر در بروز رفتار و تکوین شخصیت افراد است. درواقع ارتباط اعضای خانواده باید به گونه ای باشد که علاوه بر تامین نیازهای اساسی جسمانی و روانی فرزندان، زمینه های جامعه پذیر ساختن فرزندان خود را نیز به نحو احسن فراهم سازد تا جامعه از مسائلی همچون بزهکاری نوجوانان تهی باشد.

  7. سارا خسروی
    ۱۴۰۰-۰۸-۰۲

    خانواده درمانی بنطرم علاوه بر تاثیر خیلی ویژه ای ک بر اعضای خانواده داره چیزی ک مشخصه رو جامعه خیلی تاثیر میذاره چون ک افراد در خانواده هست ک رشد پیدا میکنن و شخصیتشون شکل میگیره..سوالی ک دارم اگر همه اعضای خانواده مایل ب خانواده درمانی و مشاوره نباشن یه نفر میتونه این وظیفه رو ب عهده بگیره و تلاش یک نفر ب نتیجه میرسه؟؟؟

  8. ساناز رجبی
    ۱۴۰۰-۰۸-۰۲

    سلام
    به نظر من خانواده درمانی وقتی که کودکان یا نوجوانان دارای مشکلات روانی باشند معمولا به عنوان روش درمانی انتخاب می شود. همچنین خانواده درمانی زمانی که یک عضو خانواده بزرگسال دارای مشکلات روانی قابل توجهی باشد و این مشکلات بر سایر اعضای خانواده تاثیر گذاشته باشد انتخاب می شود. به عنوان مثال وقتی که والدین دارای افسردگی مزمن یا مشکلات ناشی از سوء مصرف مواد باشند از خانواده درمانی برای مقابله با تأثیرات در روابط خانوادگی بهره مند شوند و از تنش های فردی جلوگیری شود .

  9. هانیه سعیدی
    ۱۴۰۰-۰۸-۰۱

    به نظر من خانواده درمانی یک درمان کلی بعد از تشکیل خانواده است، اصول ومعیار های یک زندگی شاد مبنی بر رفتار ها و شخصیت های فردی افراد است ک گاها یا شاید اکثرا از کودکی نشعت میگیرد،چه خوب میشد اگر همگی قبل از تشکیل یک خانواده لا اقل برای ارامش فردی و زندگی خود، به رفتار هایی که بعدا در زندگی زناشویی باعث خوردگی روح و جسم میشد برای درمان آن تلاش لازمه را میکردیم.

  10. رهاآسمانی
    ۱۴۰۰-۰۴-۲۳

    ۲تا بچه دارم از موقعی ک زن گرفتن دیگه اثلا ب مت زنگ نمیزنن احساس میکنم فراموشم کردن باید چیکار کنم؟ لطفا راهنمایی کنین
    معرفی سایت:مبینا قوشه

  11. رهاآسمانی
    ۱۴۰۰-۰۴-۲۳

    ۲تا بچه دارم از موقعی ک زن گرفتن دیگه اثلا ب مت زنگ نمیزنن احساس میکنم فراموشم کردن باید چیکار کنم؟ لطفا راهنمایی کنین

پیام بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به سایت

اگر می خواهید در وبسایت عضو شوید لطفاً از اینجا عضو شوید.

عضویت در سایت

[wc_reg_form_bbloomer]

در صورتی که قبلاً عضو شدید از اینجا وارد شوید.