چرا نمی‌توانم تمرکز کنم؟
در مقالات قبلی درباره «کار عمیق» صحبت کردیم و متوجه شدیم در صورتی که کاری با تمرکز انجام شود، حتی در مدت زمانی کم، دستاوردهای فراوانی برای ما به بار می‌آورد. برای فراهم کردن شرایط لازم برای انجام کار عمیق، ابتدا بهتر است درباره علت عدم تمرکز بدانیم و سعی کنیم موانع را از مسیر برداریم. در این مقاله چند مورد از مهم‌ترین علت‌های ناتوانی در تمرکز کردن را بررسی می‌کنیم.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون خود را سرزنش می‌کنید. اگر هر بار که حواستان پرت می‌شود، با ناامیدی به خود می‌گویید: «من خیلی بی‌دقتم»، «من خیلی تنبلم» یا «باز هم مثل همیشه حواسم پرت میشه و نمی‌تونم کارم رو بکنم»، فقط شرایط را برای خود بدتر می‌کنید. شما نمی‌توانید با ذهنی که انرژی خود را صرف خودسرزنشی می‌کند، تمرکز کنید. باید تمام تجربیات قبلی را کنار بگذارید و به جای تمرکز روی حواس‌پرتی، به کار خود بازگردید. اگر مدت‌هاست که این عادت را دارید و کنترل خودسرزنشی برای شما دشوار شده است، از مدیتیشین کمک بگیرید. مدیتیشن ذهن شما را برای بودن در لحظه و زندگی عاری از قضاوت، ورزیده می‌کند.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون در هجوم اتفاقات سطحی زندگی‌می‌کنید: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که مدام در حال افزایش سرعت است. هر روز سرعت پدیده‌ها بیشتر می‌شود و ما را نیز به سمت سریع‌تر شدن می‌برد. در نتیجه ما در این فضا به سریع‌تر کار کردن تشویق می‌شویم، حال آن که سریع‌تر کار کردن ما برابر است با دقت و تمرکز کمتر. هر چند دشوار است اما باید تلاش کنیم که از روند سریع‌تر شدن فاصله بگیریم و به سمت عمیق‌تر شدن برویم.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون ذهن شما درگیر موضوعی دیگر است: گاهی وقتها افرادی که تمرکز و دقت بالایی هم دارند، نمی‌توانند روی مسئله مورد نظر خود متمرکز شوند، صرفا به این خاطر که تمرکز و دقت آن‌ها جایی دیگر است و اصطلاحا ذهن‌شان هک شده است! ممکن است این اتفاق به علت درگیری روانی با موضوع خاصی باشد یا به شکلی ساده‌تر اتفاق بیفتد. مثلا اگر میز کار شما رو به پنجره باشد، ممکن است هنگام انجام کار، اتفاقات ساده‌‌ای که بیرون از پنجره‌ی شما و در مقابل چشم‌تان اتفاق می‌افنتد حواس شما را بارها پرت کند. در چنین شرایطی نمی‌توان شما را کم‌دقت یا بی‌تمرکز دانست، بلکه باید بدانید که فضای مناسبی را برای کار کردن انتخاب نکرده‌اید، زیرا متمرکز ماندن در شرایطی کاملا متغیر بسیار دشوار است.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون کارها را از هم جدا نمی‌کنید: اگر شما در یک روز دو کار مهم داشته باشید، بهترین بازدهی را زمانی خواهید داشت که یک کار را شروع کرده و بی‌وقفه به پایان برسانید، سپس به سراغ فعالیت بعدی بروید. اشتباهی که برخی افراد مرتکب می‌شوند این است که کارها را جداسازی نمیکنند و اصطلاحا فایل مجزایی برای هر کار در ذهن خود در نظر نمی‌گیرند. لذا زمانی که مشغول یک کار هستند، به کار دیگر با نگرانی فکر می‌کنند، در نتیجه کار فعلی را با کیفیت پایینتر و در مدت زمان بیشتر انجام می‌دهند. همین امر باعث می‌شود که کار دوم نیز به خوبی انجام نشود. زیرا حتی در صورتی که وقت مناسبی برای انجام آن باقی مانده باشد، روحیه‌ی شخص شکست‌پذیرتر شده و انرژی و اشتیاقی که می‌توانست داشته باشد، از دست داده است. اگر شخص در میان انجام یک کار مدام به سراغ کار دیگر برود، وضع از این هم بدتر خواهد شد. تمرکز کردن در چنین شرایطی اصلا امکان‌پذیر نیست. فقط کافیست پیش از شروع کارها، تمام آن‌ها را یادداشت کنید و مراحل انجام آن‌ها را در نظر بگیرید و سپس با برنامه زمانی مناسب به سراغ آن‌ها بروید. اگر این مراحل را پیش از انجام کار طی کنید، دیگر نگران کارهای باقی مانده نخواهید بود و با آرامش و تمرکز کافی به تمام مسئولیت‌های خود خواهید رسید.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون محیط کار شما تشنج دارد: همانطور که گفته شد، تغییر و تحول مداوم محیط می‌تواند بر تمرکز و دقت شما تاثیر بگذارد، حتی اگر این تغییرات خارج از پنجره اتاق شما اتفاق بیفتد و تاثیر مستقیمی بر شما نگذارد. حال تصور کنید که دقت و تمرکز شما تا چه حد می‌تواند آسیب ببیند اگر در محیط زندگی و کار شما، افرادی باشند که فضا را تغییر می‌دهند، آن هم به شیوه‌‍ای که بر عواطف و هیجانات شما تاثیر مستقیم و فراوان دارد. مثلا وقتی متوجه می‌شوید همکاری که حسن نیت ندارد، در حال صحبت کردن درباره شماست یا وقتی صدای جر و بحث اعضای خانواده خود را می‌شنوید، قطعا نمی‌توانید از این موضوعات بگذرید و به کار خود ادامه دهید. تا جایی که می‌توانید تلاش کنید از این اتفاقات اجتناب کنید. مثلا تلاش کنید به بخش دیگری از محل کار خود منتقل شوید، یا در منزل ساعاتی را برای فعالیت انتخاب کنید که تنها هستید. رفتن به کتابخانه نیز می‌تواند از بروز این نوع حواس‌پرتی جلوگیری کند.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون مهارت مدیریت احساسات را تقویت نکرده‌اید: عوامل پرت‌کننده‌ی حواس بسیار زیاد هستند و شاید هرگز نتوان تمام آن‌ها را به درستی و به اندازه‌ی لازم کنترل کرد. حتی در صورت کنترل کافی تمام عوامل بیرونی، باز هم انسان در برابر احساسات خود بی‌دفاع است و نمی‌تواند از آن‌ها بگریزد. گاهی ممکن است تمام شرایط لازم برای برقراری تمرکز را داشته باشیم اما یادآوری خاطره‌ای از گذشته ناگهان ما را شرمگین کند و به فکر فرو برد. آنگاه تمرکز کردن مجدد بسیار دشوار خواهد شد. برای رفع این مشکل باید مهارت مدیریت احساسات را بلد باشیم. گاهی صرفا نوشتن اتفاق مورد نظر و تصمیم برای این که بعدا به آن فکر کنیم، بار ذهنی آن را از دوش ما برمی‌دارد و کمک می‌کند به کار مورد نظر خود بازگردیم. اما در صورتی که موفق به انجام این کار نشویم، می‌بایست برای دریافت کمک جدی‌تر از روانشناس کمک بگیریم.
- نمی‌توانید تمرکز کنید چون کاری که انجام می‌دهید را دوست ندارید: در پایان باید گفت که علاقه داشتن به فعالیتی که انجام می‌دهید عامل موثری در برقراری تمرکز است. شما قرار است وقت زیادی را صرف انجام یک کار کنید، در صورتی که از آن کار لذت نبرید، ذهن شما از انجام آن طفره می‌رود و مدام فرار خواهد کرد. پیش از قبول مسئولیت و انتخاب یک مسیر، حتما دقت کنید که این مسیر برای شما به اندازه کافی جذاب باشد تا نیازی نباشد ذهن خود را به دشواری درگیر این موضوع کنید.
باید بدانید که برای حفظ تمرکز، تمرین کردن بدون پیش‌داوری و سرزنش خود می‌تواند بسیار مفید باشد. در صورتی که توصیه‌های یاد شده برای شما مفید نبود، می‌توانید از متخصصان ما در کلینیک جان زیبا کمک بگیرید. ما مشتاقیم که شما را در این امر مهم یاری کنیم.
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 2 میانگین: 3.5]
محمد مهدی قادری
1401-03-09سعی کنید در هنگام مطالعه کمتر از گوشی یا لپ تاپ استفاده کنید چون باعث میشه تمرکزتون روی مطالعه کم بشه طوری استفاده بکنید که برای فعالیت های فضای مجازی یه ساعت مشخص و برای مطالعه و درس خوندن هم یه ساعت مشخص داشته باشید و نه در زمان بندی مطالعه وارد فضای مجازی بشید و نه تو ساعت فضای مجازی وارد مطالعه بشید !
اینطوری میتونید تمرکز بهتری داشته باشید .
فیروزه علی مرادیان
1401-02-30این مقاله به بررسی اجمالی هفت مانع تمرکز و راه های مقابله با هریک می پردازد.
یکی از موانع تمرکز خود سرزنشی و انتقاد از خود هنگام مواجهه با نقص تمرکز است. این انتقاد تمرکز را سخت تر کرده و خود را تقویت می کند. راه مقابله با آن مدیتیشن و فراگیری بودن در لحظه بدون پیش داوریست.
مانع دیگر زندگی در دنیاییست که سیل اتفاقات سطحی و سرعت مواجهه با وقایع گوناگون ما را از تعمیق در یک موضوع خاص دور می کند. راه مقابله با آن دوری ازین سیل وقایع و ایجاد شرایط ذهنی برای پرداختن دقیق به موضوع مورد توجه است.
گاهی اشکال تمرکز به دلیل حضور در محیط و شرایط متغیر است که این تغییرات ذهنیت فرد را مجذوب خود می کند و ذهنی که پتانسیل عمیق شدن و دقت بالایی دارد نیز در این محیط معطوف مسائل دیگر می شود. راه مقابله با آن پرهیز از محیط های متغیر و پناه بردن به جوی آرام است.
عدم تفکیک بین کار ها و نداشتن برنامه ریزی و زمان بندی درست نیز علت دیگری برای نقص تمرکز است که ذهن را از پرداختن بدون دغدغه به هر کدام از کار ها در وقت تعریف شده خودشان باز می دارد که واضحا راه مقابله با آن برنامه ریزی صحیح است.
عدم ثبات که به عنوان یکی از علل نقص تمرکز بررسی شد لزوما ظاهری نیست و حضور در جو نا آرام عاطفی یا هیجانی می تواند تمرکز را بر هم بزند که در این مورد نیز تعریف یک جو آرام و به دور از حاشیه چاره کار است.
عدم توانایی مدیریت احساسات یا خاطرات نیز می تواند تمرکز را بر هم بزند. نوشتن درباره احساسات و خاطرات برای موکول کردن فکر کردن به آن به زمانی دیگر می تواند این مشکل را حل کند
در صورت عدم علاقه به موضوع نیز ذهن از پرداختن به آن و عمیق شدن در آن طفره می رود و انتخاب راهی که مورد علاقه ماست این مشکل را به طور ریشه ای رفع می کند
در صورت بر طرف نشدن عدم تمرکز با این نکات می توان از کمک حرفه ای و مراجعه به روانشناس استفاده کرد
لیلا عبدالهی
1401-02-30امروزه یکی از دغدغه های همه ی ما چه پیر و چه جوون نداشتن تمرکز کافیه .عواملی وجود دارند که موجب عدم تمرکز ما می شوند مثل استرس ،کم خوابی ،گرسنگی ،تلفن همراه ،شبکه های اجتماعی و ..
قوی کردن تمرکز مثل هر چیز دیگه ای تو زندکی مون به آموزش و تمرین نیاز داره وحتی فقط ۱۰ دقیقه تمرین در روز می تونه برای افزایش تمرکزمون خوب باشه
راه های افزایش تمرکز مثل اینکه بیایم لیستی از کارهایی که نباید انجام بدیم بنویسیم ،کتاب های طولانی رو به آهستگی بخونیم ،ورزش بدنی رو به برنامه ی خودمون اضافه کنیم ،تمرین دقیق گوش کردن و .. .
مهتاب مرادان
1401-02-30تمامادرسته ماباید ریشه عاملی که باعث عدم تمرکزماشده است رابیابیم. خودمان تجربه کردیم که موقعی که ذهنمان درگیراین است که چند کارراباهم انجام دهیم یاسریع که دیرنشودوازدیگران عقب نمانیم باعث میشودروی کاراصلی متمرکزنشویم واصلانتوانیم به درستی ازپس آنهابربیاییم دراین مواقع نه بایدخودرابادیگران مقایسه کردنه اینکه به اینکه یه چیزی رافقط انجام دهیم بلکه کاررابایدصحیح وبی نقص انجام دادبه جای اینکه بگذاریم لحظه آخر کمی زودتر زودتردست به کارشویم.
فاطمه قنبری
1401-02-27از عوامل عدم تمرکز عدم اطمینان به توانایی های فرد نسبت به خود و نداشتن هدف و مسیر مشخص برای انجام کارهاشه .